Không biết chính xác nghề trồng kiệu Hương ở xã Hòa Nhơn (H. Hòa Vang, TP Đà Nẵng) có tự khi nào, song dưới bàn tay cần cù một nắng hai sương của người nông dân nơi đây, cây kiệu đã phát triển xanh tốt và tiếng lành đồn xa của kiệu Hương đang dần khẳng định vị trí của mình trong việc thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” gắn với xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2017-2020 của huyện và TP...

Hiện nay, bà con nông dân các thôn Thạch Nham Tây, Phước Thuận, Ninh An - nơi có truyền thống trồng kiệu Hương hơn trăm năm qua với diện tích canh tác 2ha, tăng 0,9ha so với vụ thu - đông năm 2017 đang ra sức chăm bón những thửa kiệu với kỳ vọng vụ Tết Nguyên đán Kỷ Hợi sẽ được mùa, được giá.

Theo người dân địa phương, vùng đất này được thiên nhiên ưu đãi, khí hậu, thổ nhưỡng thích hợp với cây kiệu, ngay cả trồng trong mùa mưa, kiệu vẫn rất ít bị nấm bệnh. Tự hào với chất lượng kiệu của địa phương, bà Nguyễn Thị Ngọc (68 tuổi, trú Thạch Nham Tây) cho biết: “Ở khu vực này có hộ trồng nhiều nhất là hơn 2 sào, ít nhất là 1 sào, năng suất bình quân đạt từ 300kg đến 400 kg/sào. Các tư thương khi đến mua kiệu đều cho rằng, người tiêu dùng ở vùng nội thành rất ưa chuộng kiệu ở đây, vì củ có màu tím nhạt khác lạ và chất lượng cay, nồng nên tạo ra một hương vị rất riêng. Nhờ cây trồng này mà cuộc sống của nhiều hộ dân được cải thiện, góp phần xóa đói giảm nghèo ở địa phương. Tuy nhiên, đôi lúc kiệu cũng trong cảnh “trồi sụt” thất thường cùng cảnh ngộ của nhiều mặt hàng nông sản khác, nhưng với người trồng kiệu vẫn luôn duy trì loại cây trồng này, nhằm từng bước tạo dựng “thương hiệu” kiệu Hương Hòa Nhơn lan tỏa thêm xa”...

Ông Nguyễn Lô (65 tuổi) cho biết thêm, ông là đời thứ 3 trong gia đình theo nghề trồng kiệu Hương, năm nào gia đình ông và bà con trong thôn cũng trồng đủ 2 vụ, mỗi vụ từ 1-2 sào kiệu. Nay vì tuổi cao, sức yếu, con cái trong nhà không ai theo nghề nên đa phần chỉ trồng 1 sào, chủ yếu để dùng trong nhà và bán chợ Tết. Hiện nay, số người làm kiệu Hương không còn nhiều như trước vì đất đai khan hiếm dần, các thế hệ con cháu cũng không còn mặn mà với nghề truyền thống của cha ông. Trồng kiệu tuy phải bỏ công chăm sóc, nhưng bù lại thời gian thu hoạch nhanh và đạt năng suất cao. Đặc biệt trồng kiệu vụ thu-đông sẽ thích hợp để bán ra thị trường dịp Tết và giá thành cũng sẽ tăng lên với mức giá dao động từ 50-70 ngàn đồng/kg và đó là một tín hiệu vui cho những nông dân trồng kiệu.

Theo Chủ tịch UBND xã Hòa Nhơn Nguyễn Tấn Phát, năm 2017, được sự quan tâm hỗ trợ, đầu tư của Sở NN&PTNT TP, địa phương đã chọn kiệu Hương, giống cây lâu đời tại xã và có những đặc tính ưu việt so với các giống kiệu nơi khác nhưng đã bị mai một, thất truyền để trồng thử nghiệm ở những vùng đất bị bồi lấp, đất đồi gò, ít sử dụng nước tưới tại một số thôn với diện tích 1,1ha; đồng thời hỗ trợ 100% giống, 30% phân bón và 500m2 hệ thống tưới phun sương với tổng kinh phí gần 70 triệu đồng cho gần 40 hộ dân tham gia lúc đó, bước đầu đã mang lại những kết quả nhất định.

Theo thống kê, với mức bán của giá kiệu ở ngày thường từ 25-30 ngàn đồng/kg thì người dân có thể thu về lợi nhuận từ 12-15 triệu đồng/sào. Để nâng cao năng suất, chất lượng giống cây trồng, ngoài kinh nghiệm vốn có của người dân, chính quyền địa phương còn tổ chức tập huấn kỹ thuật về cách chống sương, chăm sóc kiệu sau mưa, cách bón phân và phun thuốc bón phân qua lá để có được hiệu quả cao nhất, và cử cán bộ kỹ thuật đứng điểm, hướng dẫn bà con trong quá trình gieo trồng cũng như cải tạo đất sau thu hoạch... “Có thể nói, việc khôi phục và phát triển làng nghề truyền thống kiệu Hương là yêu cầu bức thiết hiện nay nhằm giải quyết bài toán về việc làm để nâng cao nguồn thu nhập cho lao động nông thôn, góp phần xây dựng thành công mô hình nông thôn mới một cách bền vững và gìn giữ nét văn hóa của làng quê. Bên cạnh đó, kiệu cũng là sản phẩm tiêu dùng chủ yếu trong dịp tết cổ truyền của dân tộc, góp phần tô điểm thêm hương vị ẩm thực của người Việt mỗi khi Tết đến, Xuân về” - Chủ tịch UBND xã Hòa Nhơn tiếp tục chia sẻ.

VY HẬU